Կար մի փոքրիկ լեռնային երկիր՝ Շիլդա անվամբ, որի բնակիչները՝ շիլդացիները. հայտնի էին իրենց իմաստությամբ և հետին խելքով: Սակայն նրանց նախանձ ու չար հարևաններն աչք էին դրել այդ ծաղկուն երկրի վրա: Ահա մի անգամ մեծ հրապարակում հավաքվում են բոլոր մտահոգ շիլդացիներն ու հանրահավաք անում՝ հայրենիքը փրկելու համար:
Մի օտար ու խալավոր իմաստուն որոշում է կատակել և հարթակի խոսափողից հայտարարում է, որ թշնամիներին ապակողմնորոշելու և ժամանակ շահելու լավագույն միջոցը ժամանակավոր հիմար ձևանալն է: ՈՒստի պետք է բացախոսությամբ և մեծ արագացմամբ բոլորը վերակառուցվեն ու առանց երկար-բարակ մտածելու ապուշություններ ասեն ու անեն:
Ամբոխը բռունցքները վեր պարզած միահամուռ ընդունում է այս առաջարկը և շեփոր փչում, իսկ միտինգ վարողը գոչում է.
- Կոսմետոլոգնե՜ր, հարթակի ուղղությամբ:
Մեկ առ մեկ հարթակի խոսափողին են մղվում Շիլդայի հայտնի ու անհայտ իմաստունները, իրենց ծրագրերն են ներկայացնում և տեղում էլ փորձում իրականացնել: Խոսափողին է մոտենում ժողովրդական սանրվածքով մի ճանաչված իմաստուն.
- Իզուր եք անհանգստացել ու իրար խառնվել, ամեն ինչ իմ գրպանում դրած ունեմ, դժվարը այնտեղից հանելն է:
- Գրպանահատնե՜ր, հարթակի վրա:
Ամբոխը ճեղքվելով թույլ է տալիս, որ հարթակ բարձրանա հոգևոր Ա իմաստունը.
- Խաղաղվե՛ք, դարձե՛ք ձեր տները, ապա թե ոչ, ես կանիծեմ ինձ, մեզ, ձեզ, ձեր հարթակը…
- Հոգևորականնե՜ր, հարթակից հեռո՛ւ:
Ամբոխը սուլում է: Խոսափողը գրավում է մի ոչ լեգիտիմ իմաստուն.
- Հայրենակիցնե՜ր, նախ շնորհակալ եմ իմ թիմին՝ այս պարտավորեցնող խոսափողն ինձ տրամադրելու համար: Ապա ասեմ, որ դուք լավ չեք ապրի, քանի դեռ յուրաքանչյուրդ ձեր վերմակի չափով և ըմբռնումով չեք պայքարի, որպեսզի շինիչ գործընթացներով մեր շատ սովորական ազգին փուլ առ փուլ հասցնենք իր վերջին:
- Անեսթեզոլոգնե՜ր, հարթակի վրա:
Ժողովուրդն իր ուսերի վրա դրած՝ խոսափողին է մոտեցնում մի խելոք, բայց անվճռական իմաստունի.
- Սու՛տ է ասում, դրան մի՛ հավատացեք, մենք համաշխարհային ազգ ենք, և եթե մեր գնացքը հանկարծ նա վարի, ապա ձեր հույսը դրեք ինձ վրա: Երբ ճիշտ ժամանակին թռչեմ գնացքից ու չվերադառնամ, բոլորդ էլ թռչեք իմ հետևից՝ դեպի շողշողուն ապագա:
- Տրավմատոլոգնե՜ր, հարթակի վրա:
Խոսք է վերցնում իր բախտից զարմացած մի իմաստուն.
- Եթե մեր հիմնարկները տանք օտարներին, իսկ մենք զբաղվենք միայն անասնաբուծությամբ, ապա ողջ աշխարհից կգան մեր ցեղական արու կովերին նայելու և երկիրը կդառնա զարգացած տուրիստական երկիր:
- Անասնաբույժնե՜ր հարթակի վրա:
Խոսափողին է մոտենում մի կոմուֆլյաժավոր ու խրոխտ իմաստուն.
- Ի՞նչ եք անիմաստ դուրս տալիս: Երկիրը երկրապահով է երկիր և կարևորն իմ առաջին իսկ ծափով բոլորդ վազ տաք բանակ: Եթե անգամ 100 տոկոսով էլ ձեր համար հոգևոր կամ աշխարհիկ իմաստուն ընտրեք, միևնույն է, ես եմ որոշելու թե ով լինի, ուրեմն ուշադիր եղեք, որ ձեր գլուխների մեջ ոջիլ չմտնի:
- Սանիտարնե՜ր, աջ ուսն առաջ, հարթակի ուղղությամբ…
Մանրիկ քայլերով խոսափոին է մոտենում մի կոմսոմոլ իմաստուն.
- Իմ կոմերիտ հոգին ինձ հուշում է, որ մեզ բանակ պետք չէ: Մեր զորությունը մեր անզորության մեջ է և մենք միշտ պետք է Իվանի պոչից բռնենք:
- Ջոկատավարնե՜ր, հարթակի վրա:
Ընդհատակից խոսափողին է մոտենում ամեն ինչից «նադայել» եղած մի իմաստուն.
- Արա՜, ի՞նչ եք իրար գլխի հավաքվել, ամբախ-զամբախ ու շաշ-մաշ խոսում, չգիտեք, որ էնենց փողեր են դրել, որ բանը… մեզ բոլորիս կզացնեն, մտցնեն էն բանի՝ ուռնայի մեջ: Տո՜, աշխարհի մերն էլ, Քլինթոնի մերն էլ, ձերն էլ, մերն էլ, ձեր մերն էլ: Մեր դեմ խաղ չկա՛:
- Բժի՜շկ, բժի՜շկ, եկ մեր տուն…
Բարձրացած աղմուկի մեջ լսվում է մի մշտական դիսիդենտ իմաստունի ձայնը.
- Թող՜եք, թողե՜ք, թողե՜ք, թողե՛ ք ես երգեմ:
Դե, եկեք, եղբայրներ, մենք ԻՄիանանք…
- Դամ պահողնե՜ր, հարթակի վրա:
Երգ ու պարի, էյֆորիայի ֆոնի վրա հարթակը զավթում են մի քանի տեռորիստ իմաստուններ.
- Սո՛ւս մնացեք, մերն է հերթը… պառկե՛ք ձեր մերը…
Կրակահերթեր…
- Բժիշկնե՜ր, հարթակի վրա:
Կրակահերթերի ուղեկցությամբ խոսափողի մոտ են բերում խաչով քողարկված մի հոգևոր Բ իմաստունի.
- Մեր փրկությունը սուտ հավատալու և ՏԻՐՈՋԸ խաբելու մեջ է, իսկ ով այնպես հավատա, որ ՏԷՐԸ հավատա, թե նա ԻՐԵՆ հավատում է, ես նրան կարգալույծ կանեմ:
- Մարդապաշտնե՜ր, հարթակի վրա:
Խառնաշփոթի մեջ խոսափողը բռնազավթում է մանկուց իմաստության ձգտող մի իմաստուն.
- Իմ կուսակցությունը՝ իմ ժողովուրդն է, իսկ իմ ժողովուրդին տղամարդիկ իսկի էլ պետք չեն, ես կամ՝ բոլա, մնացած լյոխը մոսկաներ են ու մանկությունից ինձ հուզող հարցը պարզելու համար, այդ լյոխին պետք է անց կացնել ծիածանի տակով՝ տեսնենք ինչ կդառնան: Ի վերջ, իմ սարքած հարեմի մեջ ես կմնամ միակ դիտորդն ու վոյինը ու լյոխ լյավ կինի:
- Սեքսոպաթոլոգնե՜ր, հարթակի վրա:
Ամբոխի ճնշումով խոսափողին է հրվում կոմուֆլյաժով իմաստունի եղբայրը՝ մի ուչենիկ իմաստունիկ.
- Ինձ, որ մի քանի ամիս ժամանակ տաք, ես էքստեռն կավարտեմ իմաստության կուրսերն ու եղբորս փոխարեն ձեզ կկառավարեմ:
- Մանկավարժնե՜ր, հարթակի ուղղությամբ:
Անձրև է սկսվում ու թացության միջով պլստալով խոսափողին է մոտենում բազում աթոռների նստած-ելած և միաժամանակ մի քանի պաշտոններ զբաղեցրած, չթրջվող, ջրից միշտ չոր դուրս եկող մի շախմատիստ իմաստուն.
- Իյա՜ իրո՛ք, ինձ թվում է, որ ես մի տաը քայլ առաջ մտածելով գտել եմ լուծումը, եթե մենք ստեղծենք շիլդիկում պրեպարատը ու ազգովի արխային ինքնավարակվենք ՍՊԻԴ-ով, ապա մեր թշնամիները այլևս կվախենան մեզ հետ առընչվել, հեռու կփախչեն մեզանից և մենք այդ բակտերիոլոգիական գամբիտի միջոցով հետ կնվաճենք մեր կորցրած հայրենիքն ու, երբ բոլորդ ձեր փողերը 50-50-ով ինձ տաք, կազինոներում ներդրում կանեմ ու տոկոսները ձեզ կտամ, իսկ, եթե այսպես չանեք, մեր խիյարները թարս կաճեն ու աշխարհը կզարմանա:
- Վեներոլոգնե՜ր, հարթակի վրա:
Հարթակի վրա քաշքշուկ է առաջանում և չգիտես որտեղից խոսափողի դեմ կանգնում է մի հորինված իմաստուն.
- Մի բան ասեմ, ամեն հորինած երկիր ունենում է այն հորինած առաջնորդները, որոնք հետո նրան ունենում են:
- Հօրինապահ մարմիննե՜ր, հարթակի վրա:
Խոսափողի մոտ են հրավիրում մի ճանաչված գրող կին իմաստունի.
- Սիրելի ժողովուրդ, խելքի եկե՛ք, ձեր առջև եմ նետում այս չտեսների ձեռքերին դիպած իմ շքանշանները, թո՛ղ զխկտվեն:
- Չտեսնե՜ր, հարթակից հեռո՛ւ:
Ամբոխը լուռ է ու շփոթված, իսկ խոսափողին ամաչելով մոտենում է շուրթերի վրա՝ կերած սև իկրայի դեռևս մնացած հետքերով մի հրաշամանուկ իմաստուն.
- Եթե թույլ կտաք, ես էլ կկարծեմ, որ երբ ամեն օր ցերեկները բոլորովս զբաղվենք արհեստավաժությամբ ու գիշերներն էլ Սորոսի գրանտներից սնվելով՝ արհեստախաբ չլինենք, ապա արևմուտքը մեզ կօգնի:
- Մանկաբույժնե՜ր, հարթակի վրա:
Խոսափողի մոտ են հրում տիրոջն ուրացած մի իմաստունի: Փնթփնթում է քթի տակ, խոսում անկապ ու անհասկանալի.
- Որ լավ քուջուջ անենք ու մեր հարսերի օժիտները ճիշտ օգտագործենք, կապրենք… ըըը՜:
- Լոգոպեդնե՜ր, հարթակի վրա:
Հրապարակում տեղակայված 4-րդ խոսափողին է մոտենում այդ խոսափողի իմաստունը.
- Հարգելի ռադիոլսողներ, ա՜յ ժողովուրդ, սրանց մի՛ լսեք, սրանք երկիրը լափեցին, երկրի ուղեղն է հիվանդ, սիստեմը սիստեմ չի՜…
Հարթակի վրայից մի ժամանակավոր իմաստուն գոչում է.
- Ոստիկաննե՜ր, չորրորդ խոսափողի մոտ:
Հարթակի վրա հայտնվում է էլաստիկ կոստյումով, ժպտերես մի պնդոտ իմաստունաց իմաստուն.
- Լսե՛ք, համապատասխան ժողովուրդ ջան , քանի ես համապատասխան ձեր հետ եմ, դուք համապատասխան պրոբլեմ չեք ունենա, համապատասխան…
- Թիկնապահնե՜ր, հարթակի վրա:
Խոսափողի մոտ տաբուրետկայի վրայից խոսում է մի ջոկող իմաստուն.
- Հանրապետական ընկերնե՜ր ջան, էս հո՛ մկների ժողով չի, սրա գլխին մի լավ չբամփե՞նք, որ ուրիշների համար դաս լինի:
- Բամփող սափրագլուխնե՜ր, հարթակի շուրջը:
Ճարահատ ամբոխը դես ու դեն ընկնելով, ի վերջո, խոսափողի մոտ է գցում մի սփյուռքաշլդ իմաստունի.
- Բարև՛ արև՛: Արև՜, արև՜, ե՛կ, ե՛կ, զիզի քարին վե՜ր ե՛կ:
- Մանկաբույժնե՜ր, հարթակի մոտ:
Վերջապես, բոլոր նախորդ իմաստունները խելք խելքի տալով, խոսափողի մոտ ամբոխի ուսերի վրայով բերում են նախկինում հրաժարական տված իմաստուն քեռու ծոցից դուրս եկած, քեռու կրծքով սնած, մեծացրած մի ճղճղան իմաստունի:
- Մեր փրկությունը մեր վեր պարզած ու անզեն ձեռքերի մեջ է, եթե մեր թշնամին մեզանից մեր շապիկն է պահանջում, մենք պետք է մեր շալվարներն էլ իջացնենք՝ մնալով դուխով ու հպարտ և սույնով կլիցքաթափենք նրան: Հավատացեք ինձ և դուք կունենաք ապագա, և քանի դեռ նախկինները կլինեն այս հարթակում, դուք ապագա չեք ունենա, իսկ կոնկրետ ես միշտ ապագա կունենամ: Եթե թեկուզ այս հարթակն էլ մեր ձեռքից վերցնեն, որի համար ես պատասխանատու եմ, բայց ոչ մեղավոր, միևնույն է կա ապագա: Հայրենիք-մայրենիք չեմ հասկանում կարևորը պետությունն է՝ թեկուզ այս հարթակի չափով, որը մեր բարի հարևանները, վստահ եմ սիրով մեզ կտրամադրեն՝ վարձակալությամբ: Հրապարակի ժողովրդի մի մասը նրան չհավատաց, նա էլ ինադ անելով իջավ հարթակից, բայց եկան դուխով ու հպարտ նոր զանգվածներ և նրան թաքուն նորից բարձրացրին հարթակ: Շաշացած ու շիլդացած ժողովուրդն էլ հրապարակում ու դրանից դուրս ցաք ու ցրիվ եղած՝ աշխարհից ապագա էր մուրում:
- Ապագա՜, հարթակի վրա:
Եվ ավերվում ու դատարկվում էր ծաղկուն երկիր Շիլդան: Մնացած մարդիկ այլևս չէին հիշում, որ իրենք ինչ-որ ժամանակ խելացի և իմաստուն են եղել, կորել էր անգամ նրանց հետին խելքը:
Եվ չարախնդում, ծաղրում ու ծիծաղում էին հարևանները:
ԱՍՏՎԱԾ էլ վերից նայում էր ու սպասում, թե երբ ԻՐ Իմաստությանը կկանչեն հարթակ, խոսափող կտան ու ականջալուր կլինեն:
Աշոտ ՀՈՒՆԱՆՅԱՆ
Կոլաժը` ՆԻԿՕ-ի (Նիկոլայ ՄԱՆՈՒԿՅԱՆ)
Հ.Գ.
Բոլոր զուգադիպությունները պատահական են: